LİMON !

7 Haziran seçimlerinden günler önce, seçimin yenileneceğini, seçimden sonra Davutoğlu’nun istifa edeceğini ve yerine o seçimde 3 dönem kriterine takılan isimlerden birisinin geleceğini yazmıştım… Gerçi benim istifa beklentim seçimden hemen sonraydı ama dinlemediler beni, işi yok yere uzattılar… Yok, niyetim “ben söylemiştim” demek değil ! Başka bir şey söylemek istiyorum…

Sözüm Sayın Başbakan Yıldırım’la ilgili… Geçmiş döneme dair eğer ortada şahsiyetsiz bir dış politika sorunu yoksa, işi ciddi bir yönetim zafiyeti olarak görmemiz lazım… Ve eğer gerçekten böyle bir yönetim zafiyeti konusuysa… Yakın dönemde yapılan başbakan değişikliğinin ülke yönetiminde çok ciddi bir etki yarattığını görmezden gelemeyiz…

Ben herkes gibi Sayın Yıldırım’ın, Cumhurbaşkanınca ne söylenirse onu yapan bir memur başbakan olacağını hiç düşünmedim. Haksız da çıkmadığımı düşünüyorum… Göreve başlayalı henüz bir ay geçmiş olmasına rağmen geçmişten gelen bütün sorunları ivedilikle çözme gayretinde olduğu çok açık anlaşılıyor.

Sayın Cumhurbaşkanına bu denli vefakarca bağlı olmasına rağmen kendisine “efendim ben, benden önce ortaya çıkmış bu sorunların altında bu ülkeyi gereği gibi yönetemem” dediği çok aşikar… Bu sorunların muhatabı olarak Cumhurbaşkanının kendisini ve kendi selefi Davutoğlu’nu işaret ederek çözüm talep etmiş olma ihtimali çok yüksek…

Düşünsenize Rusya ve İsrail… Her ikisiyle de aynı gün ilişkilerde iyileşme dönemi başladı… Sayın Cumhurbaşkanı’nı İsrail’den talep ettiği üç konudan sadece birisine razı olmaya Başbakan’dan başka kim ikna etmiş olabilir ? Ya da Rusya’ya olağanüstü gerilen ilişkiler için geri adım atıp “efendim gereğince özür dilemelisiniz” demeye kim cesaret edebilir… Bunları Sayın Yıldırım’dan başka birisinin yapmış olma ihtimali var mı ? Sizce Erdoğan, Sayın Başbakandan başka birisini dinler mi ? Başka bir yerlerin talimatıyla hareket eder mi ?

Aşağıda okuyacağınız kronolojide Rusya’ya karşı Türkiye’nin elindeki tek koz “limon ihracatı” olarak ortaya çıkıyor… Yani o dönem yöneticilerimizin dış politikadaki en büyük hatası, Rusya’ya “limon” satışını durdurmamak olmuş… Eğer bunu görebilseydik belki de Rusya’yı narenciye kozuyla vurup diz çöktürebilirdik… Zira Rusya sadece “limon alımını” durduramamış Türkiye’den… Tabir caizse “yememiş” durdurmak… Ama biz bunu görememişiz ! Basiretimiz bağlanmış adeta !

İnsanın “keşke” diyesi geliyor… Keşke şu başbakan değişikliği benim söylediğim gibi ilk seçimden hemen sonra olsaydı… Hem milyarlarca dolarımız cebimizde kalırdı, hem bu kadar insan batmamış olurdu, hem de… O Ruslara limonu nasıl da yalatırdık !

Bundan sonrası sizin… Ben direksiyonu bırakıyorum, şuradan aşağı doğru devam edin çok ilginç şeyler göreceksiniz… Sona gelince anlarsınız… Hep olduğu gibi !

***
3 EKİM – Cumhurbaşkanı Erdoğan “Rusya’nın Suriye’ye bir sınırı yok. Öyleyse Rusya bu işe niçin bu kadar ilgi duyuyor bunu kendilerinden öğrenmek lazım”
***
8 EKİM – Cumhurbaşkanı Erdoğan ”Mesaj açık Türkiye’nin hava sahasını ihlal, NATO hava sahasının ihlalidir. Rusya’nın bu ihlallerle ilgili açıklamalarını ciddiyetle bağdaştıramadığımı belirtmek durumundayım. Hava ihlalleri konusunda Rusya’nın izahatları inandırıcı değil. Mersin Akkuyu’yu Ruslar yapmaz ise bir başkası gelir yapar. Oraya 3 milyar dolarlık bir yatırım yaptılar. Daha hassas olması gereken Rusya. Rusya’nın bir numaralı doğalgaz tüketicisiyiz. Türkiye’yi kaybetmek, Rusya için ciddi bir kayıp olur. Türkiye, gerektiğinde, doğalgazı çok farklı yerlerden temin yoluna da gidebilir. İcabında farklı alternatiflere yönelinir. Rusya iyi düşünmek durumundadır.”
***
11 EKİM – Fuat Avni “Rus uçağı düşürülecek”
***
24 KASIM – Genelkurmay Başkanlığı “Hatay’ın Yayladağı bölgesinde Türkiye sınırını ihlal eden, milliyeti bilinmeyen bir uçak 5 dakika içinde 10 kez uyarıldıktan sonra bölgede hava devriye görevinde bulunan iki F-16 uçağından açılan ateşle 09.24’te düşürüldü”
24 KASIM – Rusya Savunma Bakanlığı “savaş uçağı bize ait”
24 KASIM – Başbakanlık “pilotlar muhaliflerin elinde ve sağ, MİT’in onları kurtarmak için temasta”
24 KASIM – Rus Genelkurmay Başkanlığı “pilotlardan biri paraşütle havadayken, biri ise kurtarma esnasında öldürüldü”
24 KASIM – Türkmen komutan Alparslan Çelik “iki pilot da havada vurularak öldürüldü”
24 KASIM – ABD Başkanı Obama “Rusya ılımlı muhalefeti değil, IŞİD’i hedef alsaydı, sorun çıkmazdı”
24 KASIM – Fransa Cumhurbaşkanı Hollande “Putin’e IŞİD’e saldırması gerektiğini söyleyeceğim”
24 KASIM – İngiltere Başbakanı Cameron “Türkiye’nin hava sahasını koruma hakkına saygı gösterilmeli”
24 KASIM – İspanya Dışişleri Bakanı Margallo “Türk hava sahasının ihlali kabul edilemez”
24 KASIM – Rusya Devlet Başkanı Putin “Sırtımızdan bıçaklandık, çok ciddi sonuçları olacak”
24 KASIM – Rusya Başbakanı Medvedev “Türkiye’yle önemli ortak projeler iptal edilebilir”
24 KASIM – Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ”Rus vatandaşları Türkiye’ye gitmesin, terör tehdidi var”
24 KASIM – Rusya Genelkurmay Sözcüsü Sergey Luskov “Türkiye’yle bütün askeri temaslara son verdik. Lazkiye’ye savaş gemisi gönderiyoruz”
24 KASIM – Rusya’daki turizm şirketleri “Türkiye’deki işleri bırakma kararı aldık”
24 KASIM – Rusya “Türkiye’den beyaz et alımını durdurma kararı aldık”
24 KASIM – Rusya’da “Türk malını kullanma” kampanyası başlattık”
24 KASIM – Moskova’daki Türk Büyükelçisi bakanlığa çağrıldı ve Türkiye’ye nota verildi.
24 KASIM – Lavrov Türkiye ziyaretini iptal etti.
24 KASIM – Cumhurbaşkanı Erdoğan “Orada sadece Bayırbucak Türkmenleri vardır, soydaşlarımız vardır, akrabalarımız vardır”
24 KASIM – Başbakan Davutoğlu, “Bayırbucak Türkmenlerine ve Halep Araplarına ateş yağdıran kim olursa olsun mesajımız açıktır”
24 KASIM – ABD Savunma Bakanlığı “Bölge oldukça dağlık ve sınırların nereden geçtiğini tam olarak kestirmek güç ve o yüzden olayın nerede meydana geldiğini öğrenmek için zamana ihtiyacımız var”
24 KASIM – Rusya borsasında sert düşüş yaşandı, Türkiye piyasasında dolar fırladı…
24 KASIM – Cumhurbaşkanlığı kaynakları “Basında yer alan haberler doğrultusunda uçağın Rus uçağı olduğu tahmin ediliyor”
24 KASIM – Putin “Uçağımız Suriye toprakları üzerinde Türk F16 uçağıyla ‘Hava-hava’ roketiyle vuruldu. Her halükarda, Rus pilotlar ve Rus uçağı Türkiye Cumhuriyeti için hiçbir şekilde tehdit oluşturmuyordu. Rusya Türkiye’ye sadece komşusu gibi değil dost bir ülke gibi davranıyordu. Bugün yapılan şeye kimin ihtiyacı olduğunu bilmiyorum ama bizim böyle bir şeye ihtiyacımız yoktu”
***
25 KASIM – Rusya, Türkiye-Suriye sınırındaki Azez’de altı TIR’ı bombaladı, üç kişi öldü. Tırlarda kimine göre Berat Albayrak’ın IŞİD’e götürdüğü petrol vardı, kimine göre ise insani yardım malzemesi. Yeni Şafak’a göre ise çimento vardı.
25 KASIM – Ermeni soykırımı yasa tasarısı Rus parlamentosuna getirildi.
25 KASIM – Türk mallarının Rusya’ya girişi durduruldu.
25 KASIM – Türk vatandaşlarına Rusya’da vize serbestisi kaldırıldı.
25 KASIM – Rusya, Türkiye’de bulunan vatandaşlarını almak için boş bir uçak gönderdi.
25 KASIM – Moskova’daki Türk Büyükelçiliği’ne saldırılar sürüyor.
25 KASIM – Başbakan Davutoğlu “İlişkiler, iletişim kazalarına feda edilemez. Rusya ile ipleri germek istemiyoruz”
25 KASIM – Cumhurbaşkanı Erdoğan “Orada DAİŞ yok, kimse kimseyi kandırmasın. Hadiseleri tırmandırmak istemiyoruz”
25 KASIM – AKP sözcüsü Ömer Çelik “Rusya’ya husumetimiz yok. Ama bundan sonra sınırımız ihlal edilirse tereddütsüz vururuz”
25 KASIM – TSK “Rus uçağı olduğunu bilmiyorduk. Moskova’yla işbirliğine hazırız”
25 KASIM – Çeçen lider Kadirov Türkiye’yi ihanetle suçladı Türkiye buna pişman olacak”
25 KASIM – Kazakistan Dışişleri Bakanlığı “Türkiye-Rusya arasında tercih yapmak zorunda kalabiliriz”
25 KASIM – Rus savaş uçakları Norveç ve Japonya’nın hava sahasını ihlal etti.
25 KASIM – Amerikan ve Rus savaş uçakları Suriye’de it dalaşına girdi.
25 KASIM – Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği “Rus turistler rezervasyonlarını iptal ediyor, tedirginiz”
25 KASIM – Türkiye piyasasında altın fiyatları fırladı, 100 liranın üzerine çıktı.
25 KASIM – Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov “Rus uçağının düşürülmesi planlanmış saldırı”
25 KASIM – Kurtulan Rus pilot Konstantin Murahtin “sınırı ihlal etmedik ve ikaz edilmedik”
25 KASIM – Rus basını “Türkiye bu saldırıyı uzun zamandır planladı”
25 KASIM – Eski Genelkurmay Başkanı Başbuğ “Rus uçağı sınırı 17 saniye ihlal etti. TSK kendisine verilen görevi yaptı. Başka türlü yorumlanamaz”
25 KASIM – Başbakan Davutoğlu “Emri bizzat ben verdim”
25 KASIM – Milliyet’ten Serpil Çevikcan ”uçağı vurma emrini Hava Kuvvetleri Komutanı Org. Ünal verdi”
25 KASIM – Gazeteci Metehan Demir ”emri Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar’ın vermiş olma ihtimali zayıf”
25 KASIM – Rus gazetesi Komsomolskaya Pravda “Türkiye’nin Rus uçağı vuracağını bir ay önce yazdık”.
25 KASIM – Rusya Dışişleri Sözcüsü Fuat Avni’nin 11 Ekim’de attığı “Rus uçağı düşürülecek” tweetine dikkat çekti.
25 KASIM – Karar gazetesi, KAFKASSAM Başkanı Dr. Hasan Oktay’ın Rus uçağının düşeceğini bir ay önce söylediğini hatırlattı.
25 KASIM – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Uçağın milliyetinin belirsiz olduğunu, sınır ihlali yaptığını, ihlali sürdürmekte ısrarlı olması nedeniyle ateş açıldığını, Türkiye sınırlarında vurulduğunu açıkladı. “Orada DAEŞ yok” diyen Erdoğan, Rusların daha önce de sınır ihlalinde bulunduğunu hatırlattı ve daha önce böyle bir olayın olmamasının nedeninin “Türkiye’nin sabrını zorlayarak ortaya koyduğu soğuk kanlı iyi niyet” olduğunu belirtti.
25 KASIM – Erdoğan, ”Güvenliğimizin ihlal edilmesine sessiz kalamayız. Bu hadiseyi tırmandırmak gibi bir düşüncemiz kesinlikle bulunmamaktadır. Sadece kendi güvenliğimizi ve kardeşlerimizin hukukunu savunuyoruz.”
25 KASIM – Putin, “Dün yaşananlardan sonra yeni vakaların yaşanma ihtimalini göz ardı edemeyiz”
25 KASIM – Putin, “Rus uçağının düşürülmesi çok ciddi bir olay ve biz güvenliğimizi sağlamak için her türlü aracı kullanacağız”
25 KASIM – Putin “Türkiye’ye gitmeyin. Sorun sadece dün yaşadığımız trajediyle ilgili değil. Sorun daha derin. Sadece biz değil, tüm dünya Türkiye’deki mevcut yönetiminin birkaç yıldır kasıtlı olarak ülkeyi İslamlaştırma yolunda bir politika izlediğini görüyor”
***
26 KASIM – Rusya Federasyon Konseyi Bütçe Komitesi Başkanı Sergey Ryabuhin, “Önce gıda, turizm ve inşaat sektörleri, peşinden doğalgaz sevkiyatı konusu gelecek. Ve yakında Türkiye’yle bütün ekonomik ilişkimizi keseceğiz”
26 KASIM – Rusya Başbakanı Medvedev “Türkiye’den ithalatı azaltacağız ve yeni gümrük vergileri koyacağız”
26 KASIM – Rusya Tarım Bakanı Aleksandr Tkaçev “Türk domatesine ve narenciyesine savaş açtık. Domatesi Azerbaycan, Özbekistan, İran ya da İsrail’den alabiliriz”
26 KASIM – Rusya’nın Türkiye’den ithal ettiği 16 ton narı ve 54 ton tavuk etini iade edildi.
26 KASIM – Rus tahıl ihracatçıları Türkiye’ye satışları durdurdu.
26 KASIM – Rusya İnşaat Bakanı Mihail Men “Türk şirketleri ve işçileri Rus piyasasından gönderilecek”
26 KASIM – Rusya’da Türk işadamları gözaltına alındı, Soçi’den sınırdışı edildi.
26 KASIM – Rusya Turizm Ajansı Başkanı Oleg Safonov “Türkiye ile Rusya arasındaki turizm faaliyeti durdu”
26 KASIM – Rus turizm şirketleri Türkiye’ye gönderecekleri Rus turistleri BAE’ye gönderiyor.
26 KASIM – Rusya İnsan Sağlığı ve Tüketicileri Koruma Kurumu, Türkiye’de üretilen çocuk giyim, mobilya, temizlik malzemesi vb. hafif sanayi ürünlerini “yüksek risk” sınıfına alacağını duyurdu.
26 KASIM – Putin “Rus uçağı olduğunu bilmemeniz mümkün değil. Eğer bu Amerikan uçağı olsaydı vurur muydunuz? Sizden özür ve uçağın parasını istiyoruz”
26 KASIM – Rusya Suriye’deki operasyonlarını desteklemek için 10-12 avcı uçağı gönderme kararı aldı.
26 KASIM – Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Rus uçağı olduğunu bilseydik farklı davranırdık. Özür dilemeyeceğiz, yine olsa yine yaparız”
26 KASIM – Erdoğan “Putin’i aradım açmadı. 30 Kasım’da Paris’te buluşmayı talep ettim, yanıt alamadım”
26 KASIM – Davutoğlu (Rusya’ya) “Davamızdan ayrılmayalım, ortak düşmana odaklanalım”
26 KASIM – NATO “Türkiye ve Rusya arasındaki gerilimin tırmanmasına karşıyız”
26 KASIM – Azerbaycan’dan “Rusya ve Türkiye’yi barıştırmaya hazırız”
26 KASIM – Suudi Arabistan “Rus uçağı krizinde taraf tutmuyuoruz”
26 KASIM – Kuzey Kore lideri Kim Young-un, “Suriye’yi bombalarsa Türkiye’yi atom bombasıyla yeryüzünden silerim”
26 KASIM – Suriye’deki Çeçen cihatçılar “Erdoğan’ın yanındayız”
26 KASIM – Abdülkadir Selvi, “Rus uçağının vurulması emrini, Eskişehir’deki Komuta Merkezi’nin uyarısıyla, Hava Kuvvetleri Komutanı verdi”
26 KASIM – Bahçeli, “MHP, eleştiri hakkı saklı kalmak kaydıyla AKP’yi destekliyor”
26 KASIM – Rusya Baş Müftüsü Talgat Tacuddin “Milyonlarca Müslüman Rus uçağı düşürmenizi öfkeyle karşıladı”
26 KASIM – Rus Kommersant gazetesi “15 Aralık’taki Putin-Erdoğan buluşması iptal edildi”
26 KASIM – Rusya, İstanbul’dan Moskova’ya gelen Türk yolcuları havaalanında 5 saat alıkoydu, 40 yolcuyu geri gönderdi.
26 KASIM – Türk-Rus toplumsal forumu iptal edildi.
26 KASIM – Putin “Türk yönetimi, Rusya-Türkiye ilişkilerini kasten çıkmaza sürüklüyor. Şimdiye kadar, Türkiye’den üst siyasi düzeyde özür, kayıpları telafi etme teklifi ve suçluları cezalandırma sözü duymadık.”
26 KASIM – Rusya Doğu Akdeniz’e bir kruvazör yolladı.
26 KASIM – Putin “Dost kabul ettiğimiz bir ülkenin ihanetine uğradık. İki müttefik ülkenin bu duruma gelmiş olması üzücü. Teröre karşı çifte standart uygulayanlar, IŞİD ile ekonomik ilişki kuranlar ateşle oynuyor. Suriye’de IŞİD’in kontrolündeki bölgeden Türkiye’ye ‘endüstriyel miktarlarda’ petrol akışı var. Türk hükümetinin Suriye’den petrol akışı konusunda hiçbir şey bilmemesi teorik açıdan mümkün olmakla birlikte, bunu düşünmek de zor”
26 KASIM – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “DAEŞ’ten Türkiye petrol alıyormuş. Yetkili makamlarda olanlar bunu söylüyor. Çok ayıp, yazıklar olsun. DAEŞ petrolünü Esed’e satıyor. İddia edenler bu iddialarını ispatla mükelleftir”
26 KASIM – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Aynı ihlal bugün yapılsa Türkiye yine aynı karşılığı vermek durumundadır”
26 KASIM – Cumhurbaşkanı Erdoğan “Özür dilemesi gereken bir taraf varsa biz değiliz. Hava sahamızı ihlal edenler özür dilesin. Rusya’dan özür dilemeyeceğiz. Rus lider Putin’i aradım ama cevap vermedi, Rus uçağı olduğunu bilseydik farklı davranırdık”
26 KASIM – Cumhurbaşkanı Erdoğan “Birbirimizle konuşmak zorundayız, ne olduğunu anlamalıyız, Olaydan sonra Sayın Putin’i aradım şu saate kadar maalesef bana dönmedi”
26 KASIM – Erdoğan, Türkiye’nin IŞİD’e karşı toleranslı davrandığı suçlamalarının Türkiye’ye hakaret olduğunu söyledi.
***
27 KASIM – Putin Erdoğan’ın Paris’te görüşme talebini reddetti “Türkiye özür dilemeye hazır değilse, görüşmeyeceğiz”
27 KASIM – Rusya’nın İstanbul Boğazı’ndan geçirerek Suriye’ye gönderdiği S-300 füzeleri Lazkiye’de konuşlandı.
27 KASIM – Rusya, Suriye’ye 3700 asker, 69 suvaş uçağı gönderdi.
27 KASIM – Rus uçakları Türkiye’ye çok yakın olan Azez yakınında bir yerleşimi bombaladı, 7 kişi öldü.
27 KASIM – Rusların Azez’i bombalayarak PYD’ye kazandırmak istediği söylendi. YPG, Rus bombardımanından faydalanarak Fırat’ın batısına doğru harekete geçti.
27 KASIM – Rusya, inşaat sektöründe çalışan 10 bine yakın Türk mühendis ve işçinin vizesini iptal etti.
27 KASIM – Protokol aşamasına gelen Samsun-Rusya havayolu projesi askıya alındı.
27 KASIM – Domates, kabak, salatalık, üzüm ve narenciye ürünleriyle dolu yüzlerce TIR sınırda bekletiliyor.
27 KASIM – Moskova’ya inen Türk yolcuları Türkiye’ye geri gönderiliyor.
27 KASIM – Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir kez daha özür dilemeyeceğiz dedi.
27 KASIM – Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, “Rus uçağı olduğunu bilseydik böyle olmazdı. Çünkü Rusya’nın bize karşı kasten düşmanca tavır içinde olmayacağını biliyoruz”
27 KASIM – Türkiye piyasasında dolar son bir ayın en yüksek seviyesine ulaştı.
27 KASIM – Rus uçağı krizi salatalık ticaretini de vurdu, Antalya Gazipaşa’da ekonomi durmak üzere…
27 KASIM – Tarım Bakanı Faruk Çelik “Rus çiftçisi daha çok etkilenir”
27 KASIM – Rus tenisçi Maria Sharapova “Başkan Putin Türklere haddini mutlaka bildirmeli”
27 KASIM – Kırım’daki Rusya yanlısı yönetim “Türkiye’den cami yardımı almayacağız”
27 KASIM – Saint Petersburg Devlet Üniversitesi, Adıyaman Üniversitesi ile öğrenci değişimi anlaşmasını iptal etti.
27 KASIM – İranlı Tümgeneral Yahya Rahim Safevi “Türkiye, Rus uçağını düşürerek hata yaptı ve bunun için ağır bedel ödeyecek”
27 KASIM – Belçika Savunma Bakanı Steven Vandeput “Rus uçakları ilk kez Türk sınırını ihlal etmiyor. Ancak bu kez Türkiye’nin tepkisi aşırı oldu”
27 KASIM – Rusya’ya satılamayan Türk domatesleri Kuzey Irak’a satılacak. Domatesin fiyatı yarı yarıya düşecek.
27 KASIM – Ermenistan Tarım Bakanı Sergo Karapetyan, “Türk-Rus krizini fırsata çevireceğiz, Rusya’ya mal satacağız”
27 KASIM – TÜRSAB Başkanı “Zaten Paris katliamından sonra Fransız turistlerin Türkiye’ye gelişi bıçak gibi kesilmişti. Rusya Soçi’deki fiyatları ucuzlatırsa Türkiye’ye gelecek turist, kendi ülkesinde tatil yapar. Rus gider, Arap gelir, fakat sakin olalım”
27 KASIM – Cumhurbaşkanı Erdoğan “Biz bir terör örgütünden petrol alacak kadar haysiyetsiz değiliz, bunu böyle bilesiniz. Bize bu iftirayı atanlar, bilsinler ki müfteri sıfatını sahiplenmişlerdir. Bölgede ticari faaliyet veya insani yardım amaçlı olarak bulunabilecek TIR’ları vurmak ateşle oynamaktır. Rusya’ya çok samimi bir şekilde ateşle oynamamasını tavsiye ediyoruz.”
27 KASIM – Kremlin (Paris’te görüşme talebiyle ilgili) “Türkiye özür dilemeye hazır değilse, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşme talebini reddediyoruz”
***
28 KASIM – Merkezi Türkiye’de bulunan bütün Türk firmalarının Rusya’daki faaliyeti yasaklandı.
28 KASIM – 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren Türk vatandaşlarının, Rusya’da işe alınmasına yasak getirildi
28 KASIM – Rus polisleri Türk şantiyelerini basıyor.
28 KASIM – Rus polisi, Türk öğrencilerin kaldığı yurdu bastı, 20 öğrenci gözaltına alındı.
28 KASIM – Erdoğan “Gerçekten üzgünüz, böyle olmasını istemezdik. Paris’teki İklim Zirvesi’nde görüşelim”.
28 KASIM – Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş “Rusya’nın ilişkilerimizi gözden çıkaracağını tahmin etmiyoruz”
28 KASIM – Suriye Geçici Hükümeti Başbakanı Ahmed Tuma, “Rus uçağının düşürüldüğünü öğrenince sevinçten havalara uçtuk”
28 KASIM – YPG, Rus bombardımanı sayesinde Malikiye kasabasını aldı.
28 KASIM – Emekli Pilot Korgeneral Karakuş: “Genelkurmay Elektronik Sistemleri’nin (GES) 2012’de MİT’e devredilmesi sebebiyle pilotun milliyeti tespit edilemedi”
28 KASIM – Dışişleri Bakanlığı “Rusya’ya bir daha sınırımızı ihlal ederseniz uçağınızı vururuz demiştik”
28 KASIM – TSK’nın devriye uçakları bundan böyle 2’li değil, 4’lü uçacak..
28 KASIM – Yeni Şafak’a göre, Türkiye Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ndeki savaş gemilerini geçirmeme hakkını kullanabilir.
28 KASIM – Yeni Şafak’tan Salih Tuna, Rusya-Cemaat ilişkisine dikkat çekerek, Rus uçağını Cemaat’in düşürdüğünü ima etti.
28 KASIM – Putin’in Basın Sözcüsü Dmitry Peskov “Erdoğan’ın oğlunun petrol piyasasında çıkarları var”
28 KASIM – Rus Sağlık Koruma Komite Başkanı Sergey Furgal “Türk döneri yemeyin, Türk içkisi içmeyin”
28 KASIM – 400 narenciye TIR’ı Rusya’ya gönderilmediği için Samsun limanında bekletiliyor.
28 KASIM – CHP’li İlhan Kesici “Rus uçağının düşürülmesi doğru karardır”
28 KASIM – Cumhurbaşkanı Erdoğan “Gerçekten üzgünüz, böyle olmasını arzu etmezdik ama maalesef böyle bir şey oldu. Temenni ederim ki, bundan sonra böyle bir şey olmaz. Meseleyi aramızda çözelim, konuyu tüm ilişkilerimizin zarar göreceği bir boyuta vardırıp kimseyi de sevindirmeyelim”
28 KASIM – Kremlin ”Putin Türkiye’ye karşı özel ekonomik yaptırımları içeren emri imzaladı. Putin’in imzaladığı kararnamede, Türkiye’den alınan çeşitli gıda ürünlerine, Türk firmalarının Rusya’daki faaliyetlerine, Türk işçi alımına kısıtlama ve yasaklar ile Türk vatandaşlarının Rusya’ya vizesiz girişinin iptali, Türkiye’ye tur paketi satışının yasaklanması, limanlarda kontrollerin sıkılaştırılması gibi düzenlemeler yer alıyor”
***
29 KASIM – Rus uçakları Azez’i bir kez daha vurdu, 15 kişi öldü.
29 KASIM – Rus uçakları El-Riha’yı bombaladı, 40 kişi öldü, 60 kişi yaralandı.
29 KASIM – Rus uçakları İdlib’de İHH’ya ait TIR’ları vurdu.
29 KASIM – Başbakan Davutoğlu, “Önceliğimiz Rusya ile iletişim kanallarını açık tutmaktır ama hava sahamızı ihlal edenler kendini sorgulasın” dedi.
29 KASIM – Başbakan Davutoğlu, “Rus pilotunun cenazesi Türkiye’ye teslim edildi, Hatay’da Ortodoks rahiplerce cenaze töreni yapıldı, Rusya’ya teslim edilecek”
29 KASIM – Başbakan Yardımcısı Kurtulmuş, “Rus uçağı olduğunu bilseydik, vurmazdık” sözlerinin cımbızlandığını, çarpıtıldığını söyledi.
29 KASIM – Katar, Rus uçağı krizinde taraf tutmadığını belli etti.
29 KASIM – Yunanistan Başbakanı Çipras Türkiye’yi eleştirdi: “Hava sahamızı defalarca ihlal ettiniz. Neyse ki pilotlarımızın sizinkiler kadar tez canlı değil”
29 KASIM – Laleli Sanayici ve İşadamları Derneği “İki gün içinde Rusların hepsi Laleli’den çekildi, siparişler iptal ediliyor”
29 KASIM – Antalya Hali’nde tonlarca mal elde kaldı. Mallar yüzde 50 ucuzladı ama iç piyasada satılamıyor.
29 KASIM – Türk çiftçisinin bankalara olan 56,1 milyar liralık borcu sektörü endişelendiriyor.
29 KASIM – Rus uçağı İsrail hava sahasını ihlal etti. İsrail Savunma Bakanı Moşe Yalon, Rus savaş uçağının yanlışlıkla İsrail hava sahasını ihlal ettiğini söyledi.
29 KASIM – Putin’in sözcüsü Peskov (Türkiye boğazları kapatırsa ne yaparsınız sorusuna) “Kıyamet senaryolarını konuşmayalım”
29 KASIM – Rus pilotun cenazesi, Türk askerlerinin omuzlarında uçağa bindirilerek Ankara’ya gönderildi.
****
30 KASIM – Putin “Rus uçağı Türkiye’nin yasadışı petrol sevkiyatı için vuruldu, Türkmenler bahane”
30 KASIM – Erdoğan “IŞİD’den petrol aldığımızı ispat etsin istifa ederim, Putin istifa edebilir mi?”
30 KASIM – Putin, Erdoğan’ın görüşme isteğini reddettiği için Paris’teki iklim zirvesinde Putin-Erdoğan buluşması gerçekleşemedi.
30 KASIM – Obama ve Putin, Paris’te Rus uçağını görüştü, Obama üzüntüsünü belirtti.
30 KASIM – BAE, Rus uçağının düşürmesine “terör saldırısı” dedi ve Türkiye’yi kınadı.
30 KASIM – Rus pilotun cenazesi askeri törenle Rusya’ya teslim edildi. Türk komutanlar “ihlalci” Rus pilota selam durdular.
30 KASIM – Rus Hava Kuvvetleri, Suriye’deki Rus uçaklarının havadan havaya ateş edebilen füze sistemleriyle donatıldığını duyurdu.
30 KASIM – Rusya’dan Türkiye’ye uçan uçaklar yolcu azlığı sebebiyle seferlerini iptal ediyor.
30 KASIM – THY, Putin’in seyahat kısıtlaması sebebiyle, Rusya hatlarını başka ülkelere çevirecek.
30 KASIM – Türkiye Müteahhitler Birliği “Rusya’da kimlik kontrolleri sebebiyle zordayız”
30 KASIM – Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND), Rusya’nın 1250 Türk TIR’ını sınırda beklettiğini, bunun araç başına 175 bin lira maliyeti olduğunu açıkladı.
30 KASIM – Rusya Futbol Federasyonu Başkanı Vitaly Mutko, önümüzdeki sezon Rus kulüplerinin Türkiye’den transfer yapamayacağını söyledi.
***
1 ARALIK – Rusya, malum uçağın düşürülmesinden sonra Azez’i beşinci kez bombalandı.
1 ARALIK – Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Rus uçağı olduğunu bilseydik farklı olurdu” sözünüzü “Uyarının şekli değişebilirdi, süresi uzatılabilirdi” anlamında söylediği açıkladı.
1 ARALIK – Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev “Rus uçağı Türkiye’ye saldırmadı, teröristlere karşı savaşmaktaydı”
1 ARALIK – Rusya’nın Türk tarım ürünlerinin ithalatını tamamen yasaklamasına rağmen limonu yasaklamaması dikkat çekti.
***
3 ARALIK – Putin “Teröristlerle yapılan bu işbirliğini, pilotumuzu sırtından vurup ikiyüzlülükle yaptığını haklı göstermeye ve teröristlerin suçlarını örtbas etmeye çalışanları unutmayacağız. Türkler uçağımızı neden düşürdü anlamıyorum. Bunu neden yaptılar ‘Allah’ bilir. Allah Türk yönetimini akıldan yoksun bırakarak cezalandırmaya karar verdi.”
3 ARALIK – Putin “Savaş suçu işleyip insanlarımızı öldürdükten sonra domateslerle ya da inşaat sektöründeki bazı sınırlamalarla paçalarını kurtarabileceklerini sanıyorlarsa yanılıyorlar. Uçağımızın düşürülmesinden Türk hükümeti sorumlu. Bunu yaptıklarına pişman olacaklar. Moskova, Ankara’nın teröristlere yardım ettiğini görmezden gelemez.”
***
24 MAYIS – Binali Yıldırım Başbakanlığı devraldı.
***
12 HAZİRAN – Cumhurbaşkanı Erdoğan Putin’e hitaben gönderdiği mesajda, Türkiye-Rusya arasındaki ilişkilerin önümüzdeki süreçte hak ettiği seviyeye ulaşması dileğinde bulundu “Rusya Federasyonu’nun Milli Günü vesilesiyle Şahsınızda tüm Rus halkını milletim adına tebrik eder, önümüzdeki dönemde Türkiye ve Rusya arasındaki münasebetlerin hak ettiği seviyeye yükselmesini temenni ederim”
***
27 HAZİRAN – Cumhurbaşkanı Erdoğan Rusya lideri Putin’den yazılı olarak özür diledi.

ERDEN ÜÇÜNCÜOĞLU