Vay canına – Yok artık – Haydi canım – Bu kadar da olmaz !
Konuyu okuyup araştırmaya başlayınca, beni sürekli daha derine çeken her bilgi ve bulgu kimi zaman hayranlık kimi zaman da öfkeyle ağzımdan hep bu ifadeleri döktü… Eminim ki sizler de aynı duyguları paylaşacaksınız.
Sizleri 1921 yılında Fransa ile yapılan Ankara Antlaşmasına götüreceğim ama… Önce hafızalarınızı çabukça tazeleyerek tarihleri yerine oturtmam lazım.
Yıl 1920 ! Biliyorsunuz o yıl 23 Nisan tarihinde, kurtuluşumuzun ve kuruluşumuzun en önemli adımlarından birini gerçekleştirerek Büyük Millet Meclisini kurduk. İşte, antlaşmanın bir tarafı o şanlı Meclisçe oluşturulan Ankara Hükümetidir. Peki antlaşmanın diğer tarafında kim var ?
Kendilerine verdikleri “bağımsızlık sözü” oltasına atlayıp İngiliz, İtalyan ve Fransızlarla birlik olarak “halifeleri” Osmanlıya karşı savaşan Arap ülkeleri kazandıkları (!) zaferden sonra… 8 Mart 1920’de “Suriye Kongresini” toplayıp Suriye, Lübnan ve Filistin’in bağımsızlığını ilan ederler. Gelgelelim bu bağımsızlık sadece “bir ay” sürecektir. Zira… 18 – 26 Nisan 1920 tarihinde San Remo’da yapılan ve Sevr anlaşmasının son şekline karar verilen toplantıda İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan bir araya gelerek Osmanlı topraklarının ve Orta Doğu petrollerinin nasıl pay edileceğini kararlaştırırlar. Bu plana göre Suriye ve Lübnan Fransa’ya, Filistin ile Irak ise İngiltere idaresine bırakılacaktır. Fransa bu kararı “taze bağımsız” Suriye’ye tebliğ eder ve teslim olması için 14 Temmuz 1920 günü ültimatom verir. Bu karara uymayan “bağımsız” Suriye 23 Temmuz 1920 günü Fransa karşısında ordusunun tamamına yakınını yitirir… Şaşırdık mı ? Hayır ! Fransızlar ertesi gün kuşattıkları Şam’a Arapların sevgi gösterileriyle (!) girerler… Bu kez şaşırdık mı ? Elbette hayır ! Fransız idaresi altındaki sömürge 1946 yılına kadar sürecek ve Suriye bir daha hiçbir zaman huzur yüzü görmeyecektir !
Bu hatırlatmayı, 1921 yılında yapacağımız antlaşmanın muhatabının neden Suriye değil de Fransa olduğu anlaşılsın diye yaptım. Yoksa derdim Suriye’nin karakter tahlilini yapmak değildir.
1921 YILI – FRANSIZLARLA YAPILAN ANKARA ANTLAŞMASI
Peki Fransa bizim masaya neden oturdu ? Birincisi, şu şanlı Meclisin kurulmasından sonra ayağa kalkan Türk direnişi, Fransızları Adana, Antep, Urfa ve Maraş hattında ciddi şekilde yıpratmaya başlamış ve Fransa hem asker sayısını hem de harcamalarını arttırmak durumunda kalmıştı. İkincisi, bunlara maşa olan Yunanistan Anadolu’da kaybetmeye başlamıştı. Üçüncüsü ise batı emperyalizmine karşı gerçek (!) bir bağımsızlık savaşı veren Mustafa Kemal’in gitgide Müslüman dünyasının sempati ve desteğini kazanmaya başlamış olmasıydı.
İşte bu ve benzer birçok sebeple, yeni Türk Devletinin ilk kez bir batı ülkesi tarafından tanınması anlamına gelen ve gerçekte Lozan’ın hazırlığı sayılan 1921 Ankara Antlaşması yapıldı. Antlaşma bir barış antlaşması olduğu kadar aynı zamanda bir sınır antlaşmasıdır ve Suriye sınırımız bu antlaşmayla çizilmiştir. Bizi ilgilendiren de işte tam bu noktadır !
Nefesinizi ayarlayın, inmeye hazırsanız artık derinlere dalacağız…
Antlaşmanın tümü 13 madde ama bizim konumuzu ilgilendiren 3 maddesi çok önemli…
O zamanki adıyla İskenderun Sancağı olan Hatay’ın ileride (1939 yılında) Türkiye’ye katılmasını sağlayacak olan ve sancağa özerklik verip resmi dilini de Türkçe olarak belirleyen 7. madde.
Suriye ile aramızdaki bugünkü sınırı (Hatay hariç) belirleyen ve hattın İskenderun körfezinde Payas’tan başlayarak Meydan’ı Ekbez – Kilis – Çobanbey’den geçip, demiryolu Türkiye’de kalmak üzere Nusaybin’e varacağını belirleyen 8. madde.
Ve asıl en önemlisi 9. madde… Önemine istinaden bu maddenin metnini sizlerle aynen paylaşıyorum:
“Osmanlı sülalesinin kurucusu Sultan Osman’ın dedesi Süleyman Şah’ın Caber kalesinde bulunan ve Türk mezarı ismiyle belirli türbesi müştemilatı ile Türkiye’nin malı olacak ve Türkiye oraya muhafızlar koyacak ve Türk bayrağı çekecektir.”
Bu anlaşmaya göre 1921 yılındaki sınırımız ve Suriye’deki vatan toprağımız şu haritada işaretlediğim gibidir.
Göreceğiniz gibi 1921 yılında, en yakın sınır hattımızdan 92 Km aşağıda, Suriye’nin içerisinde, Fırat’ın doğusunda… Üzerine asker koyabileceğimiz ve bayrağımızı çekebileceğimiz, yeri yurdu belirlenmiş bir toprağımız vardır ! Antlaşmayla belirlenmemiş yani belirsiz (!) olan ise… Bu toprağın büyüklüğü, müştemilatın ne olduğu ve üzerine konuşlandırılacak asker sayısıdır ! Sanırım artık ne anlatacağımı biliyorsunuz…
Devamını oku…TC SÜLEYMAN ŞAH ASKERİ ÜSSÜ !